Verleidelijk als nimfen

Je noemt je nieuwste keramische figuren nimfen. Welke gedachte zit daar achter?

‘Nimfen zijn van nature verleidelijk, en het was mijn bedoeling met de sculpturen om verleidelijke wezens te creëren, die mensen naderbij lokken en hen uitnodigen om ze van dichtbij te bestuderen. Er zijn veel mythen geschreven over nimfen, en wat ik er zo leuk aan vind, is dat ze half mens en half object zijn: dryaden zijn bomen, oreaden zijn bergen, enzovoort. De vormentaal van de sculpturen bevat dezelfde spanning tussen lichaam en object.’

Je bent gefascineerd door de relatie van mensen met objecten: religieuze objecten, verzamelingen, fetisjisme enzovoort. Vanwaar die interesse?

‘De aantrekkingskracht die je voelt bij een raar ding van een rommelmarkt, is vaak heel direct. Ik denk dat veel mensen het gevoel dat iets je aanspreekt wel herkennen. We kunnen een soort chemie met een object ervaren. Alsof je verliefd wordt. Ik ben altijd door dingen gefascineerd geweest en heb van alles verzameld. In de loop der tijd ben ik me meer bewust geworden van wat de ene steen meer verzamelbaar maakt dan de andere. Zo heb ik de kwaliteiten van spullen leren waarderen, zoals proportie, vorm, textuur en kleur. Door mijn passie voor spullen ben ik keramist geworden, en nu ontwerp ik mijn eigen objecten. De kinderlijke vreugde van het vinden van een heel zachte en ronde steen of het trekken van een zeldzame kaart uit een pak is altijd aanwezig in mijn werk. Af en toe merk ik het als ik een oven open of een sculptuur modelleer waarvan ik voel dat het werkt.’

Waardoor kunnen mensen zich zo sterk aangetrokken voelen tot objecten?

‘Het is een basisinstinct om nieuwsgierig te zijn naar dingen om ons heen. Tegelijkertijd hoort het bij onze psyche om emotionele waarde toe te kennen aan objecten. Een voorwerp kan ons herinneren aan een persoon, een emotie of een situatie, en zelfs een waardeloos ding kan een enorme betekenis hebben. Ik weet niet of mensen zich daar nou zo bewust van zijn, maar als je kijkt naar de dingen waarmee we ons omringen, dan associëren we die vaak met emoties. Onze relatie met objecten gaat over affectie en aandenkens aan ervaringen, en daarom worden we erdoor aangetrokken, maar ook afgestoten.’

Je hebt keramiek gekozen als expressievorm. Waarom juist keramiek?

‘Ik heb onderhand met heel veel verschillende materialen gewerkt, maar er is gewoon iets met klei en keramiek waar ik van houd. Met de klei voel ik me vrijer om te spelen en experimenteren dan wanneer ik houtverbindingen zou maken, die nauw luisteren. Verder is er iets magisch aan het bakken van aardewerk. In zekere zin wordt een deel van mijn werk aan de oven overgelaten. Hoeveel je ook voorbereidt, er gebeurt bijna altijd iets onverwachts als je de oven opent. Het kan enorm frustrerend zijn als iets waar je weken aan hebt gewerkt kapot blijkt te zijn, maar het is fantastisch als je een kleur krijgt die je totaal niet had verwacht, of als het glazuur zich heeft ontwikkeld tot iets nieuws en vreemds. Er gaat eigenlijk niets boven dat gevoel.’

Vertel eens iets over je techniek?

‘Ik maak bijna alles met de hand. Ik houd ervan als dat terug te zien is in het aardewerk. Er zit een energie in die je niet krijgt met gedraaide of gegoten klei. Misschien zijn mijn ogen al die massaproducten gewoon zat, maar ik wil naar iets kijken dat helemaal op zichzelf staat en dat niet te herhalen valt. Wanneer ik beginners bezig zie met hun handgevormde modellen, ben ik gefascineerd door de dingen die eruit kunnen komen. Vaak zijn ze zo onmogelijk en grillig dat ik ze niet eens zou kunnen namaken. Als ik mijn voorwerpen glazuur, denk ik veel na over het samenstellen van glazuren die zich ontwikkelen en veranderen tijdens het bakken. Zo laat ik een deel van mijn expressie over aan het toeval.’

Wat trekt mensen zo aan in jouw werk?

Als hoogontwikkelde zintuiglijke wezens worden wij mensen bestookt met indrukken en duiden we onze omgeving in milliseconden. We kunnen objecten razendsnel identificeren. Het zou dan ook onhandig zijn als je twee minuten moest besteden aan het bestuderen van een kop voordat je wist dat je er koffie uit kunt drinken. Je vliegt vaak op de automatische piloot door de wereld van spullen, tot je ineens iets tegenkomt wat je niet begrijpt. Dan stop je even omdat het je stoort, omdat je het niet kunt duiden en categoriseren. Door te werken met semi-abstracte vormen die aan een lichaam, een dier of nergens aan doen denken, kun je de aandacht van mensen trekken. Als de vorm een bijzonder detail heeft – een noppenstructuur, een patroon, een kleurenspel enzovoort – dan word je uitgenodigd om dichterbij te komen en nog eens beter te kijken. Op deze manier trekt het object je aan. Ik hoop dat mensen door mijn nimfen gaan nadenken waarom we zo gefascineerd zijn door objecten.’