Japanse ontwerper en kunstenaar Tani Toshiyuki
© Morten Ksoerensen

Schaduwspel in Japans licht

De esthetiek en de design- en handwerktraditie van Japan zijn van wereldklasse. Samen met de Japanse ontwerper en kunstenaar Tani Toshiyuki presenteert Mikkel Zebits, oprichter van het designmerk Motarasu, een bijzondere collectie handgemaakte, zintuiglijke bamboelampen, die licht en schaduw inkapselen en de ziel van het Japanse ambacht blootleggen.

Japanse bescheidenheid

Met zijn werktuigen en bamboestroken zit hij in een kleine, warme showroom in hartje Kopenhagen. Hij straalt bescheidenheid en kracht uit als hij op Japanse wijze buigt om ons te begroeten en zich verontschuldigt voor de bulten op zijn sterke handen – het gevolg van het inspannende werk om de lange bamboevezels te temmen. De ontwerper en kunstenaar Tani Toshiyuki is op verzoek van Mikkel Zebitz van Motarasu naar de andere kant van de wereld gereisd om zijn ambachtelijke kunnen te laten zien, plus een paar van zijn prachtige lampenkappen van Japanse bamboe.

Japanse ontwerper en kunstenaar Tani Toshiyuki

TANI TOSHIYUKI WERKT HIER aan zijn grote hanglamp Hokore, een complex kunstwerk waarin licht en schaduw worden gebroken. De lamp is handgemaakt van bijna duizend bamboestroken volgens de traditionele takesensuji-methode, die gewoonlijk alleen wordt toegepast voor het maken van insectenkooien en rijstpapieren lantaarns.

© Morten Ksoerensen
Japanse ontwerper en kunstenaar Tani Toshiyuki
© Morten Ksoerensen

Poëzie in vaste vorm

Tani spreekt alleen Japans, maar zijn werk spreekt in hoge mate voor zichzelf. Het is poëzie in vaste vorm, het is licht, natuurlijk materiaal en ambachtelijkheid. De verdiepende vragen die zich gaandeweg aandienen, worden beantwoord door tussenkomst van een tolk. Tani legt uit dat het tien jaar duurt voor je als bamboemeester lampen kunt maken. Tani, die aan de Kobe Design University studeerde, begon met het ontwerpen en maken van meubels, maar was vaak teleurgesteld als zijn producten bij de klant in hard, lelijk licht kwamen te staan. Dat bracht hem ertoe een nieuwe weg in te slaan in de hoop om de lichtcultuur te veranderen en tegelijk de oude traditie van het werken met bamboe nieuw leven in te blazen.

Japanse ontwerper en kunstenaar Tani Toshiyuki
© Morten Ksoerensen

Respect voor het handgemaakte

De natuurlijke textuur en kleuren en de veroudering van het materiaal speelden een belangrijke rol bij de keuze voor bamboe. ‘De bamboe die bij Takesensuji Zaiku Bamboo Ware wordt gebruikt, krijgt gaandeweg een mooi patina, een amberkleur die het materiaal diepte geeft. Het patina weerspiegelt de verhouding van de gebruiker tot het meubel of de lamp, en elk product veroudert anders. Dat zorgt op den duur voor een onschatbare meerwaarde,’ legt Tani uit. Op basis van een van de meest traditionele Japanse ambachten creëert Tani eigentijds design dat aansluit bij de huidige focus op authenticiteit, klimaat, natuur en respect voor het handgemaakte.

‘Ik hecht belang aan het spelen met vorm en uitdrukking en wil tegelijk bijdragen aan het in stand houden van een mooi ambacht. Traditionele ambachten worden immers juist gekenmerkt doordat ze van generatie op generatie worden doorgegeven. Helaas zijn er veel ambachten die niet meer bij ons moderne leven passen, waardoor ze verdwijnen,’ vertelt Tani. Hij is ervan overtuigd dat er nog steeds een publiek is voor traditioneel Japans handwerk. ‘Met mijn werken wil ik de nadruk leggen op traditionele vormgeving die past bij het moderne leven.’

Japanse ontwerper en kunstenaar Tani Toshiyuki
© Morten Ksoerensen

Deens en Japans design

En het ziet ernaar uit dat Tani succes heeft met die missie, want de lampencollectie die zijn zakenrelatie Mikkel Zebitz via Motarasu verkoopt, is populair geworden.
Motarasu, opgericht in 2019, heeft zich gespecialiseerd in het verenigen van Deens en Japans design, en Mikkel Zebitz ervaart een groeiende interesse voor die connectie. Zelf is hij altijd gefascineerd geweest door het rijk van de zon en het bijzondere bewustzijn dat daar heerst.

‘Wat ik onder andere inspirerend vind aan Japanners, is de mooie kijk op het leven en de band met de natuur, die wordt weerspiegeld in hun design en esthetiek. We begonnen onze samenwerking in de coronatijd door te videobellen, wat nogal een stap was voor Tani. We hebben elkaar pas in levenden lijve ontmoet toen hij in juni van dit jaar naar 3daysofdesign in Kopenhagen kwam,’ vertelt Mikkel Zebitz.

Hij was al lange tijd gefascineerd door Tani’s lampen, waarvan de productie vier à vijf weken werk kost. Daar komen de vele tijdrovende processen rond de verwerking van de pure bamboe nog eens bij. ‘De lampen stralen warmte uit en lijken met hun prachtige detaillering en unieke handwerk op niets wat ik al kende,’ zegt Zebitz, die zich met hart en ziel inzet voor een culturele uitwisseling op het hoogste niveau.

Japanse ontwerper en kunstenaar Tani Toshiyuki

DE KROONLUCHTER HOKORE filtert het licht op een warme manier en creëert een schaduwspel in de ruimte. HET DUURT TIEN JAAR voor een bamboemeester de kunstzinnige lampen kan maken, en de productie van elke lamp neemt vier à vijf weken in beslag. Honderden jaren oude ambachtelijke methoden en een groot inzicht in het potentieel van bamboe vormen de basis voor de lampenproductie, die Tani met respect voor de traditie heeft gemoderniseerd. Bekijk meer op motarasu.com.

© Morten Ksoerensen
Japanse ontwerper en kunstenaar Tani Toshiyuki

DE RON PENDANT is ook ontworpen door Tani Toshiyuki, die bamboe combineerde met het traditionele Japanse rijstpapier. Het papieren deel kan worden omgedraaid. Het idee was visuele zachtheid te bereiken met behulp van rechte lijnen.

© Morten Ksoerensen