© Anders Hviid

Een huis gebouwd rond het uitzicht in een stoel

Voor de Deense architect Kim Utzon is het puur geluk om op zijn stoel te zitten staren naar de glinsterende zee. Op een steile helling aan zee heeft hij een woning ontworpen die uitkijkt op de eindeloze horizon, en die het kader vormt rond het leven van de architect en zijn vrouw Charlotte.

DE STEILE HELLING ligt midden in de vrije natuur. Door het struikgewas loopt een trap van 200 treden naar een privéstrand, waar het paar vaak samen met de hond een duik neemt. Nadat Kim Utzon en zijn vrouw Charlotte in Kopenhagen en het Zweedse Göteborg hadden gewoond, kozen ze nu voor de natuur van Gilleleje, een plaatsje aan de Deense kust. Het huis ligt 40 meter boven het water, en bij noordwestenwind heeft het gebouw het zwaar te verduren. Daarom zijn alle materialen zo gekozen dat ze bestand zijn tegen zwaar weer. Cederhout en koper, waarmee het huis is bedekt, krijgen een prachtig patina en vereisen een minimum aan verf en onderhoud.

© Anders Hviid

De beroemde Frans-Zwitserse architect Le Corbusier moest ooit een huis ontwerpen voor een man in Rio de Janeiro. De Braziliaan had een fantastische lap grond met uitzicht over de stad en met de beroemde Suikerbroodberg in de verte. Toen hij de man opzocht, had die zijn favoriete leunstoel neergezet op de plek waar hij later in zijn woonkamer zou willen zitten. Vervolgens zou Le Corbusier het huis rond de locatie van deze stoel gebouwd hebben. Het huis moest zelfs zo min mogelijk storen. Dezelfde filosofie vormde het kader voor architect Kim Utzon en zijn vrouw Charlotte bij de renovatie van een oud huis, van oorsprong een dienstvleugel met een stal bij een groot buitenhuis. De locatie: op de top van een steile klif, 40 meter boven de zeespiegel. Dat het huis aan de kust in Gilleleje op het Deense eiland Seeland in de verkoop ging en zelfs betaalbaar was, had het stel nooit kunnen dromen. Het uitzicht op de eindeloze zee, waarmee ze beiden zijn opgegroeid, in combinatie met de vrije natuur, gaf hen het gevoel dat ze thuiskwamen.

‘We hebben bijna altijd in een dergelijk landschap geleefd. En hier kijken we uit over de Sont, de kust van Zweden en een schiereiland. De schepen die af en aan varen, vormen een integraal onderdeel van dit alles. Dit is het landschap dat ons bindt,’ aldus Kim Utzon.

© Anders Hviid

HET HUIS BIEDT een ongestoord uitzicht op een Zweeds schiereiland in het Kattegat. Op het terras op het zuidwesten is het genieten van de zonsondergang en het uitzicht op het haventje van Gilleleje, waar het paar altijd verse vis koopt.

Het paar wilde dat hun toekomstige huis een even vanzelfsprekend verlengstuk van de natuur zou worden als zijzelf in hun beleving zijn. Omdat ze het oorspronkelijke huis niet konden slopen om er een nieuw gebouw neer te zetten – vandaag de dag mag je niet zo dicht bij de kustlijn bouwen –, begon Kim Utzon aan een verbouwing die het huis opent naar zee en veel licht doorlaat. De grote ramen hebben niet de stijlen die Kim Utzon kent van zijn ouderlijk huis, ontworpen door zijn vader, de beroemde architect Jørn Utzon. Daardoor vervagen de grenzen tussen binnen en buiten en wordt de schilderachtige omgeving een levendig deel van het huis. Binnen is de woning met deskundige hand door Charlotte Utzon gedecoreerd. De lichte, Scandinavische toonzetting krijgt vanzelf een persoonlijk tintje dankzij de uitgebreide kunstcollectie van het echtpaar. De buitenkant van het gebouw is bedekt met ceder en koper, materialen die met het ritme van de natuur mee veranderen en die opgaan in het tableau van de omgeving. Het zijn ook materialen die zware winterstormen kunnen doorstaan in de kwetsbare positie op de klif. Zo kunnen Kim en Charlotte het hele jaar door rustig vanuit hun stoel over de zee uitkijken.

© Anders Hviid

DE INRICHTING is het werk van Charlotte Utzon. De Cafè-stoel is van Piero Lissoni voor Living Divani, de bank is een Vitra, de salontafel is van Isamu Noguchi en de kruk is van Poul Kjærholm. De collectie Picasso-vazen, boeddhafiguren en een Ganesha-olifant geven het Scandinavische interieur iets exotisch.

‘Als het klimaat het toeliet, dan hadden we geen huis nodig. Dat is echter niet het geval in Denemarken, dus we moesten iets maken waar we niet natregenen en waar een goede temperatuur heerst. Maar we moeten goed onthouden dat het ons eigenlijk om de natuur gaat. Voor mij is er geen grotere vreugde dan gewoon over de zee zitten uitkijken. Het huis is gemaakt om deze ervaring zo min mogelijk te verstoren. Ik heb de horizon nodig om naar te kijken en als ik te ver landinwaarts ga, krijg ik het gewoon benauwd. Water is altijd een belangrijk onderdeel van ons leven geweest. Het is waanzinnig mooi, en van waar we zitten, kunnen we de golven op het strand horen,’ aldus Kim Utzon vanuit zijn stoel.

© Anders Hviid

EEN LICHT KLEURENPALET kenmerkt de eetkamer en krijgt boeiend tegenspel van contrasterende elementen, zoals de gele rieten stoel in de hoek en de zwarte vintage kast.

© Anders Hviid

DE ZWARTE STALEN KEUKEN is van Vipp. Het stel houdt van het meubel, dat niet aan de muur vastzit. Ze vinden het intuïtief qua ontwerp en constructie.

© Anders Hviid

EEN UITKIJKPOST vind je op veel plekken in de woning, en je hoeft nooit ver te lopen om een blik te kunnen werpen op de eindeloze horizon.

© Anders Hviid

HET UITZICHT OP ZEE is ook in de slaapkamer een sfeerbepalend deel van de inrichting. De leunstoel is de Womb Chair, een ontwerp van Eero Saarinen.

© Anders Hviid

HET HUIS is open naar zee en gesloten naar het oosten, waar het oorspronkelijke hoofdgebouw ligt. Licht komt het huis binnen via de gevel op het zuiden.
Bij de renovatie ging het erom licht en uitzicht te creëren, en contact tussen binnen en buiten. Dit is gebeurd via dubbele deuren vanuit de keuken en de eetkamer, en op het noorden is er een zeer groot raam met uitzicht op de Sont. Het was dan ook de opzet om de omgeving zoveel mogelijk in huis te halen.

© Anders Hviid

DE HORIZON doorsnijdt het huis, en visueel vallen woning en natuur bijna samen. De zonsondergang speelt een levendig spel met de grote glazen gevels.