© Andreas Mikkel Hansen

Ontwerpers woning: Sofie Refer

Ontwerper Sofie Refer brengt met haar lampen een eerbetoon aan het licht. In haar minimalistische huis spelen lichtbronnen zelfs de hoofdrol.

‘Ik ben het licht voor de wereld. Wie mij volgt loopt nooit meer in de duisternis, maar heeft licht dat leven geeft.’

Zo luidt een citaat uit het Evangelie van Johannes, hoofdstuk 8. Die wijze woorden passen bij de filosofie achter Sofie Refers werk met licht voor het bedrijf Nuura, dat ‘licht’ en ‘eer’ betekent. Met haar blonde haar, porseleinen huid en witte kleding lijkt ze wel een engel die in de wereld is gezet om licht te verspreiden in de donkere Scandinavische woonkamers. In 1998 begon Sofie Refer aan een designopleiding in Kopenhagen. Vanaf dag één wist ze dat ze met licht wilde werken, dat ze vorm zou geven via glas en weerspiegelingen. Sindsdien ontwerpt ze de mooiste lampen, die stralend de donkere Scandinavische winters breken.

© Andreas Mikkel Hansen

HET APPARTEMENT is strak ingericht volgens het Japanse principe dat je je alleen moet omringen met dingen waar je om geeft. Al het andere kun je wegdoen. Het daglicht stroomt naar binnen door de grote raampartijen, en wanneer het donker wordt, zijn alle hoeken verlicht door een combinatie van eigen ontwerpen en lampen van Flos en Artemide.

‘Voor mij is licht een afspiegeling van overvloed, en haast iets goddelijks. Het is het meest vitale in de natuur. Zonder licht heb je geen leven, architectuur of inrichting. Als het licht niet op orde is, werkt al het andere ook niet goed. Ik ben zelf opgegroeid in het hoge noorden, waar mensen snakken naar licht. En mijn eigen verlangen naar licht was een uitdaging waar ik uiteindelijk mijn levenspad van heb gemaakt,’ vertelt Sofie Refer.

Aan het begin van haar loopbaan werd ze puur intuïtief naar het licht toegetrokken, maar mettertijd is ze gaan inzien wat er zo fascinerend aan is. Zo is ze onderzoek gaan verrichten naar de manier waarop het licht invloed heeft op het welbevinden, de psyche, het hartritme, het humeur, de werklust enzovoort. Ze kan in een slechte bui belanden wanneer ze een kamer binnengaat waar de verlichting niet deugt, en zich gelukzalig voelen bij een mooi lichtplan. In haar eigen appartement heeft ze er dan ook iets bijzonders van gemaakt.

© Andreas Mikkel Hansen

AAN DE WAND van de woonkamer hangt een mooi reliëf van Sofie Refers vader, Jens Refer, die natuurpatronen omzette in kunst. Sofies lamp op tafel creëert zijn eigen lichtreliëfs, die een spel spelen met de wandversiering. HERHALINGEN zijn welkom bij Sofie Refer. Ze werkt er bewust mee, maar wil ook dat elk voorwerp zijn eigen identiteit heeft en houdt. Voor haar wordt dit idee verbeeld door dit kunstwerk uit Shanghai.

‘Ik vind het fijn als er veel lichtbronnen in een kamer zijn. Er mogen geen zones zijn die in het donker liggen, alles moet verlicht zijn. Het is helemaal geweldig als ik bijvoorbeeld een Frans café of restaurant binnenloop met lampen, spiegels en kroonluchters, waar het licht weerkaatst wordt en tot leven komt, zoals een flakkerende kaarsvlam. Ik word daar bijna gelukkig van. En het geeft niet als dezelfde lamp een aantal keer terugkomt. Ik ben juist dol op herhaling, dat schept eenheid en een gevoel van rust,’ legt een enthousiaste Sofie Refer uit.

© Andreas Mikkel Hansen

IN DE WOONKAMER loopt er een richel langs de wand waar Sofie Refer een paar kunstwerken en boeken heeft geplaatst – maar alleen boeken die ze aan het lezen is. De rest is opgeborgen op zolder. BOVEN DE EETTAFEL hangt Sofie Refers Ice Chandelier, een lamp die ze ontwierp voor &tradition. Een oude, overgeschilderde tafel bevindt zich in goed gezelschap van moderne stoelen.

Elke lichtbron in haar eigen woning speelt een rol, en op alle lampen zit een dimmer, zodat de verlichting op elke situatie kan worden afgestemd. Zo kan de eenvoudige kroonluchter Miira in de keuken een koud en helder licht geven tijdens het koken, en een warmer, gedimd licht tijdens het eten, wanneer het gezellig is. Doordat de lichtbron verborgen is achter opaal, een materiaal dat al sinds de eerste gloeilamp van Thomas Edison wordt toegepast in lampen, wordt het licht door de hele kamer verspreid zonder te verblinden. En dat is nog maar een van de vele manieren waarop je met licht, glas en weerspiegelingen kunt spelen. In het huis van Sofie Refer spelen lichtbronnen zelfs de hoofdrol, en ze brengen sfeer in het verder zo minimalistische interieur.

© Andreas Mikkel Hansen

SOFIE REFER voelt zich, sinds ze in 1998 aan de designopleiding begon, aangetrokken tot licht, glas, reflecties en spiegelingen. In haar Kopenhaagse appartement staat ze naast de lamp Blossi Floor Lamp van Nuura. De lichtbron schijnt op een metalen schijf die een warm licht de ruimte in kaatst, net zoals de zon in het najaar wordt gereflecteerd door de rode, oranje en gele bladeren op de grond.

‘Ik heb niet veel spullen in huis staan, want die leiden af. Als ik zit te werken, moet het schoon zijn om me heen, zonder dat er storende elementen zijn. Voor mij gaat het er voortdurend om om alles af te perken, in te kaderen – dat doe ik hier thuis, en dat doe ik met mijn ontwerpen voor Nuura. Ik streef ernaar om mijn design zo strak en eenvoudig mogelijk te houden. De bijzondere zintuiglijkheid van ontwerpen wordt gecreëerd door de materialen en de bewerking daarvan,’ besluit de lichtontwerper.